Άγχος και Ψωρίαση: η οπτική του Δερματολόγου, του Ψυχολόγου, του Ασθενούς

Άγχος και Ψωρίαση: Η οπτική του δερματολόγου

Η συσχέτιση του άγχους με την ψωρίαση απασχολεί την επιστημονική κοινότητα εδώ και δεκαετίες. Το 1954 δημοσιεύτηκε το πρώτο άρθρο, που περιέγραψε το ρόλο του συναισθηματικού stress στην εμφάνιση και την έξαρση της ψωρίασης και  αποτέλεσε το έναυσμα για τη διενέργεια μια πλειάδας μελετών πάνω στο συγκεκριμένο θέμα.

Υπάρχουν πλέον αρκετά δεδομένα στη διεθνή βιβλιογραφία για το ρόλο του stress, ως ενός σημαντικού εκλυτικού παράγοντα στην πυροδότηση της ψωρίασης σε γενετικά προδιατεθειμένα άτομα, μέσω πολύπλοκων ανοσολογικών και μη μηχανισμών.

Πολυάριθμες μελέτες επιβεβαιώνουν την παρουσία ενός ή περισσοτέρων δυσάρεστων συναισθηματικών γεγονότων πριν την εμφάνιση ή την υποτροπή της ψωρίασης. Ειδικότερα, τα υψηλά επίπεδα άγχους του ασθενούς σχετίστηκαν με συχνότερα επεισόδια έξαρσης της νόσου.

Επιπρόσθετα, η ίδια η ψωριασική νόσος αποτελεί μια καθημερινή και σημαντική αιτία ψυχολογικής επιβάρυνσης των πασχόντων. Ένα μεγάλο μέρος του καθημερινού τους άγχους σχετίζεται με τη γνώμη των άλλων ανθρώπων, την αντίδραση του οικογενειακού και φιλικού τους περιβάλλοντος αλλά και την αδυναμία των ίδιων να κατανοήσουν πλήρως τη φύση του νοσήματός τους.

Το 82.9% περίπου των ασθενών με ψωρίαση υιοθετούν μια στάση άρνησης της κατάστασής τους: κρύβουν το δέρμα τους και αποφεύγουν δραστηριότητες που θα αποκαλύψουν τα πάσχοντα μέρη του σώματός τους.

Μπαίνει λοιπόν ο ψωριασικός ασθενής ασυναίσθητα σε έναν φαύλο κύκλο, όπου το συναισθηματικό stress πυροδοτεί την ψωρίαση και η ψωρίαση συντηρεί και μεγεθύνει το καθημερινό του άγχος.

Όλα αυτά καθιστούν τη συνεργασία ασθενούς-δερματολόγου ύψιστης σημασίας για την ομαλή πορεία της νόσου. Εκτός από τη δυνατότητα τροποποίησης της θεραπείας με στόχο την πρόληψη των υποτροπών της νόσου, επιτυγχάνεται έγκαιρη αναγνώριση πρώιμων σημείων ενδεικτικών ψυχικής διαταραχής, που χρήζουν περαιτέρω προσέγγισης και αντιμετώπισης. Στοχεύοντας σε μια ολιστική προσέγγιση της νόσου, όλοι οι ασθενείς  θα πρέπει να θεραπεύονται με ένα διεπιστημονικό τρόπο και μια ασθενοκεντρική προσέγγιση. Οι δερματολόγοι αποτελούν τον πυλώνα σε όλη αυτήν την προσπάθεια, γιατί αυτοί πρώτοι παρατηρούν, αξιολογούν και κατευθύνουν σωστά τους ασθενείς που χρήζουν ψυχιατρικής/ψυχολογικής υποστήριξης.

Επιμέλεια Κειμένου:

Μάγδα Μανώλη, Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος , Dermomedica

Άγχος και Ψωρίαση: Η οπτική του ψυχολόγου

Το ερώτημα κατά πόσο το άγχος και το ψυχογενές στρες αποτελούν έναν από τους παράγοντες που επηρεάζουν την εμφάνιση της νόσου, έχει κατά καιρούς απασχολήσει τον επιστημονικό κύκλο και τους πάσχοντες. Στρεσσογόνες καταστάσεις που σχετίζονται με την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, ένα διαζύγιο, την απώλεια της εργασίας έχουν κατά καιρούς συνδεθεί με την επιβάρυνση της νόσου, κυρίως διότι σε τέτοιες συνθήκες το σώμα απελευθερώνει ορμόνες που επηρεάζουν τη λειτουργία του ορμονικού συστήματος και δυσκολεύουν τη γενικότερη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. ‘Έτσι, πολλοί σχετίζουν το άγχος με την ψωρίαση από την οποία πάσχουν. Από μόνο του όμως το άγχος δεν αρκεί για να εκδηλωθεί η ψωρίαση. Αυτό που περισσότερο μπορεί να ειπωθεί είναι ότι το άγχος μπορεί να σχετίζεται με την επιδείνωση των υφιστάμενων συμπτωμάτων περισσότερο από ότι με την εμφάνισή τους. Με απλά λόγια δεν σημαίνει πως κάποιος θα αναπτύξει ψωρίαση επειδή έχει άγχος!

Είναι σημαντικό να καταλάβει κανείς είναι ότι όταν γίνεται λόγος για μια χρόνια νόσο με εξάρσεις και υφέσεις, όπως είναι η ψωρίαση, αυτό που πραγματικά μπορεί να βοηθήσει και να κάνει τη διαφορά είναι η διαχείριση της νόσου. Πρωταρχική σημασία έχει η έγκυρη και έγκαιρη διάγνωση και η ιατρική πλαισίωση. Η σύγχρονη ιατρική αντιμετώπιση έχει στη διάθεσή της εργαλεία που επιτρέπουν τη διαχείριση της νόσου, ιδιαίτερα σε περίπτωση εξάρσεων. Ο δερματολόγος θα συνεργαστεί και θα παραπέμψει, εφόσον χρειάζεται, και σε άλλες ειδικότητες για την αντιμετώπιση των συνοδών παθήσεων. Η έγκαιρη, λοιπόν, ιατρική παρέμβαση έχει ως αποτέλεσμα τη βελτίωση της πορείας της νόσου και επομένως της ποιότητας ζωής του ατόμου που πάσχει. Προς την ίδια κατεύθυνση οδηγεί και η κοινωνική και ψυχολογική υποστήριξη. Η ψωρίαση έχει σημαντικά αρνητικό αντίκτυπο στην ψυχολογία του ατόμου, με αποτέλεσμα να επιβαρύνεται σημαντικά η ποιότητα της ζωής του. Όμως κανείς δεν χρειάζεται να είναι μόνος σε αυτό το δύσκολο ταξίδι. Οι σύλλογοι και οι δομές που πλαισιώνουν τα άτομα με ψωρίαση δρουν υποστηρικτικά και ανακουφιστικά. Το κοινό βίωμα, το μοίρασμα της δυσκολίας με άλλους ανθρώπους, η συζήτηση γύρω από πιθανούς τρόπους ανακούφισης και διαχείρισης κάνουν αυτό το ταξίδι περισσότερο αντέξιμο. Η ψυχολογική υποστήριξη, επίσης, όταν το άτομο θελήσει και αποφασίσει το ίδιο να απευθυνθεί, εστιάζει σε όλους τους πιθανούς τρόπους καλύτερης διαχείρισης της νόσου, υποστήριξης του ατόμου και εξατομικευμένης βοήθειας. Συνεπώς, όταν ένας ασθενής με ψωρίαση κρίνει πως χρειάζεται ψυχολογική υποστήριξη, είναι καλό να απευθυνθεί σε έναν ειδικό και να βοηθηθεί με τον τρόπο αυτό, και να διαχειριστεί καλύτερα τη νόσο του.

Η ψωρίαση, είναι μια νόσος με μεγάλο επιπολασμό, που αφορά πολλούς ασθενείς. Τα ιατρικά, κοινωνικά και ψυχολογικά δίκτυα δίνουν νέες ελπίδες για την βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών, στα πλαίσια της βελτίωσης της συνολικής κατάστασης της ζωής τους.

Επιμέλεια Κειμένου:

Έλλη Παπαχριστούδη, Ψυχολόγος, Οικογενειακή Ψυχοθεραπεύτρια

Κοινωνική Ανθρωπολόγος

Άγχος και Ψωρίαση: Η οπτική του ασθενούς

Οι περισσότεροι ασθενείς με ψωρίαση βιώνουμε διάφορες στρεσογόνες καταστάσεις στην καθημερινότητά μας. Από την αρχή που γίνεται η πρώτη διάγνωση, η αντιμετώπιση κι η συνειδητοποίηση ενός χρόνιου νοσήματος είναι δύσκολη. Συνήθως, το πως ανταποκρίνεται ένας ασθενής ποικίλλει, ανάλογα με την μορφή και την σοβαρότητα της νόσου.

Η ανακούφιση που ένιωσα όταν η γιατρός μου μού διέγνωσε την ασθένεια και μου πρότεινε λύση, ήρθε σε αντιδιαστολή με το άγχος που ένιωσα όταν κατάλαβα ότι θα είναι κάτι που θα με συνοδεύει για τα επόμενα χρόνια. Με την πάροδο των χρόνων, πολλοί μου έλεγαν ότι επειδή έχω άγχος, απέκτησα ψωρίαση. Αλλά ποιός δεν έχει άγχος; Και πόσοι έχουν ψωρίαση; Εάν ίσχυε κάτι τέτοιο, δε θα έπρεπε όλο και περισσότεροι να νοσούν από ψωρίαση εξαιτίας του άγχους της σύγχρονης ζωής;

Οι ασθενείς με ψωρίαση έχουμε να αντιμετωπίσουμε δύο επιπρόσθετες ψυχοφθόρες καταστάσεις. Η πρώτη είναι το στίγμα που συνοδεύει τα σημάδια της νόσου.  Πολλοί φοβούνται, για παράδειγμα, να κάνουν μπάνιο στην παραλία ή κλείνονται στον εαυτό τους. Η δεύτερη κατάσταση που επιδεινώνει την ψυχολογία μας είναι ο φόβος για μια επικείμενη έξαρση της ψωρίασης.

Όταν όλοι αυτοί οι φόβοι γίνονται δύσκολα διαχειρίσιμοι, η καλύτερη λύση είναι να απευθυνθούμε σε κάποιον ειδικό. Οι σύμβουλοι ψυχικής υγείας, οι ψυχίατροι, οι ψυχολόγοι και οι ψυχοθεραπευτές είναι οι αρμόδιοι για να μας βοηθήσουν σε ένα χρόνιο ή μη νόσημα.

Είναι μεγάλη ανακούφιση να μπορείς να μοιράζεσαι τα προβλήματά σου με ανθρώπους που σε καταλαβαίνουν και βιώνουν τις ίδιες καταστάσεις. Γι’ αυτό και πριν κάποια χρόνια, μαζί με συνασθενείς μου καταλάβαμε πόσο ευχάριστο και σημαντικό είναι να έχουμε μια ένωση ασθενών, και έτσι δημιουργήθηκε ο Σύλλογος Ασθενών με Ψωρίαση και Ψωριασική Αρθρίτιδα, Επιδέρμια, που εκπροσωπώ.

Πολλοί είναι αυτοί που ψάχνουν την χρυσή συμβουλή ή τη λύση για την ψωρίαση. Δυστυχώς δεν υπάρχει. Οπότε, ας αγαπήσουμε τον εαυτό μας και ας μην φοβόμαστε να μιλήσουμε και να ζητήσουμε βοήθεια.

Επιμέλεια Κειμένου:

Ρένος Βαμβακούσης, Αρχιτέκτων Μηχανικός, Πρόεδρος Συλλόγου Επιδέρμια